Is jouw kind snel overprikkeld?

We leven in een drukke maatschappij, met heel veel prikkels om ons heen. Kinderen krijgen die prikkels de hele dag binnen; door zien, ruiken, proeven, horen en voelen. (Hoog)gevoelige kinderen hebben vaak moeite om al die prikkels goed te verwerken. Hun hoofd raakt daardoor als het ware vol.

Als je overprikkeld bent en je hoofd is vol, dan merk je dat vaak ook aan je lichaam. Dat kan op verschillende manieren: het ene kind ontploft ineens om 'niets', een ander krijgt bijvoorbeeld buikpijn of hoofdpijn en weer een ander wil juist even helemaal alleen zijn. Je lijf laat je dus merken dat het allemaal een beetje te veel wordt. Het fijne van je lijf is, dat je het juist ook kan gebruiken om te ontspannen en je weer rustiger te voelen.

Je kunt je kind op verschillende manieren laten ervaren dat hij (of zij) emoties en prikkels via zijn lichaam kan uiten. Daardoor gaat hij zich ook sterker voelen, want hij heeft dan letterlijk een eigen instrument 'bij zich' om zich weer fijner te voelen.

Deze 7 tips en oefeningen helpen je kind om te ontladen en zijn hoofd weer leger te maken.

Doe de oefeningen eerst een paar keer samen. Laat je kind zelf ontdekken welke oefeningen hij het fijnst vindt. Hij kan ze dan later zelf doen op momenten dat het nodig is. Waarschijnlijk zal jij je kind in het begin nog moeten helpen om eraan te denken dat het nodig is om te ontladen. Bedenk samen iets (een teken, een woord) om je kind dat te laten weten.

Tip 1: Ontlaad op een 'goede' manier

Het is heel belangrijk om je emoties te uiten. Niemand kan de hele dag geconcentreerd blijven en alle prikkels maar blijven opslaan. Daarom moet je af en toe ontladen.
Bij ontladen is deze regel heel belangrijk: alle emoties en prikkels zijn goed en moeten eruit. Je móet dus ontladen, maar dan wel op een manier die niemand pijn doet.

Je kan daarvoor heel goed je lijf gebruiken, bijvoorbeeld door te springen, te rennen, te krassen of te slaan op een kussen of boksbal.

Tip 2: Maak samen een ontlaadlijst

Maak samen met je kind een lijst met dingen die hem kunnen helpen om te ontladen. Denk daarbij wel aan de regel dat hij niemand pijn mag doen. Dus wil je kind graag ergens op slaan, laat hem dan bijvoorbeeld een kussen gebruiken.

Hoe meer je kind zijn eigen manieren van ontladen ontdekt en bedenkt, hoe beter het helpt.

Het is ook leuk om er plaatjes bij te zoeken, bijvoorbeeld op internet. De plaatjes kun je op een vel papier plakken en ergens in huis ophangen. Dat helpt je kind eraan te herinneren om te ontladen.

Als voorbeeld voor je kind kun je zelf ook een ontlaadlijst maken. Als jij laat zien dat jij ontlaadt en hoe je dat doet, leer je je kind dat ontladen nodig is en heel gewoon. En als het een keer niet goed gaat, vertel dan dat jij het soms ook moeilijk vindt en dat jullie samen kunnen oefenen. Jullie hebben dan samen een doel.

Tip 3: Lekker onder de douche

Onder de douche kan je kind heel fijn ontladen en rustig worden. Door het stromende water kan hij zijn hoofd 'schoonspoelen'. Je kunt hem laten inbeelden dat alle prikkels en alle gedachten door het douchputje wegspoelen. Dan is het echt weg en is zijn hoofd weer leeg.

Tip 4: Rustig in- en uitademen

Je ademhaling kan je als anker gebruiken om te ontspannen. Door een korte tijd alleen maar op je ademhaling te letten, word je weer rustiger. En het fijne is, dat je dit op elk moment dat het nodig is kunt doen, want je hebt het altijd bij je 😊

Je kind mag lekker gaan zitten op een stoel of op de bank. Met zijn voeten stevig naast elkaar op de grond. Met zijn ogen dicht en zijn handen zacht op zijn buik, bij zijn navel.
Je kunt hem vragen om een tijdje alleen maar te letten op de ademhaling. Waar gaat de adem naar binnen? Waar voel je je ademhaling? Wat gebeurt er bijvoorbeeld met je buik als je inademt en als je uitademt? (Je kind hoeft geen antwoord te geven op deze vragen, maar alleen te voelen wat er gebeurt.) Vraag hem om een tijdje de in- en uitademing te volgen. Laat dan je kind vijf keer heel diep inademen en met een lange zucht ook weer uitademen. Bij elke uitademing kan hij wat er teveel in zijn lijf of zijn hoofd zit loslaten. Totdat hij weer ontspannen is. Hij kan dit natuurlijk zo lang doen als nodig is.

Tip 5: Bewegen

Bewegen helpt heel goed om te ontladen. En dat kan op veel verschillende manieren. Je kunt denken aan sporten, rennen, trampoline springen, dansen. Maar ook kleine bewegingen kunnen ervoor zorgen dat je hoofd weer leger wordt. Bijvoorbeeld een beetje wiebelen op je stoel, kleine tekeningetjes maken terwijl je naar iemand luistert, knijpen in een stressbal, even opstaan enz.
De kleinere bewegingen kan je kind ook gebruiken op school. Hij kan dan het beste eerst met de leerkracht overleggen wat hem kan helpen en wat niet storend is voor de andere kinderen of de leerkracht.

Verbieden om te bewegen werkt vaak averechts, omdat je kind dan niet kan ontladen en de onrust alleen maar groter kan worden. Door juist even te mogen bewegen, kan je kind zich daarna weer beter concentreren.

Tip 6: Teken iets op de rug van je kind

Laat je kind voor je zitten en teken iets op zijn rug. Hij mag raden wat jij getekend hebt. Vraag aan je kind of het zo fijn voelt, of dat je misschien harder of zachter mag tekenen. Zo leert hij om aan te geven wat hij fijn vindt.
Op een prettige ontspannen manier aanraken, geeft een veilig gevoel bij je kind. Je moet echt voelen met je lijf. Daardoor kun je minder nadenken en wordt je hoofd vanzelf weer leger.

Het is ook heel leuk om het daarna om te draaien, en je kind iets te laten tekenen op jouw rug.

Tip 7: Even alleen zijn op een rustige plek

Als het echt allemaal teveel wordt voor je kind, dan is het fijn dat hij zich even terug kan trekken op een plek waar hij zich altijd rustig en veilig voelt. Dat kan zijn slaapkamer zijn, een hut die hij heeft gebouwd of misschien wel op de wc.
Op die plek kan hij helemaal zelf weten wat hij doet. Muziek luisteren, op een kussen slaan, keihard zingen, even huilen of knuffelen met de kat. Hij kan iets kiezen van zijn eigen ontlaadlijst.

Meestal geeft je kind zelf wel aan wanneer hij lang genoeg alleen is geweest. Mocht het echt lang duren, dan kun je altijd vragen of je hem ergens mee kan helpen. Misschien wel tekenen op zijn rug 😉

Dit zijn voorbeelden van oefeningen waarmee je kind kan ontladen. Jullie kunnen samen vast nog meer oefeningen bedenken. En hoe meer het vanuit je kind zelf komt, hoe beter het zal helpen.

Ik wens jullie veel plezier en rust!

Warme groet,
Judith,
Kinder- en jongerencoach

Meer weten?

Wil je meer weten over prikkelverwerking en hoe ik je kind daarbij kan helpen? Neem dan eens een kijkje op mijn website www.kindercoachjudithdepotter.nl

Bronnen:

  • De gids over prikkelverwerking bij kids van Suzanne Snippenberg
  • Het vollehoofdenboek van Linde Kraijenhoff