Back to school - een hele overgang na de vakantie
Uren buiten spelen met vriendjes en vriendinnetjes, leuke uitstapjes maken, spelletjes spelen, al dan niet op vakantie lekker gaan zwemmen, ’s avonds lang opblijven en vervolgens uitslapen zonder dat de wekker gaat. Voor de meeste kinderen zal hun zomervakantie er toch ongeveer zo uitzien. Hoe anders verloopt de eerste schoolweek dan weer: op tijd naar bed, vroeg opstaan en opschieten om weer op tijd op school te zijn. Op school weer opletten in de klas, na schooltijd wellicht weer door naar sport- of hobbyclub of buitenschoolse opvang; kortom een hele overgang!
Aandacht voor overgang naar schoolritme nodig?
Nu ga ik niet beweren dat kinderen deze overgang totaal niet verdragen of dat kinderen hierdoor compleet ontsporen. Maar misschien is dat tegelijkertijd ook wel de valkuil voor ons als volwassenen. Zijn wij ons voldoende bewust van de totaal andere wereld die na de zomervakantie op het kind wacht? En kunnen we door enige overgang aan te brengen tussen de vakantiepret en de gestructureerde schoolweek, wellicht wel voorkomen dat jonge kinderen tijdelijk weer in hun broek of bed plassen, dat kinderen de eerste keren écht niet naar school of de sportclub willen of dat met de oudere kinderen de strijd rondom schermpjes of bedtijd weer losbarst? Ik geloof van wel. En ook denk ik dat menig ouder hier eigenlijk onbewust al wel mee bezig is.
Praktische tips om overgang te verzachten
Door hieronder een aantal praktische voorbeelden te beschrijven hoop ik de bewustwording rondom deze periode nog verder te kunnen vergroten. Dan kun je als ouder namelijk zelf kijken in hoeverre dit van toepassing is op jouw kind.
1. Bedtijd in laatste vakantieweek afbouwen
Breng de laatste week van de vakantie de bedtijd stapsgewijs terug tot de bedtijd die je hanteert tijdens normale schoolweken. Automatisch zal een kind dan ook weer wat eerder wakker gaan worden en kan het kind (of eigenlijk diens biologische klok) rustig wennen aan het vaste ritme. Leg dit ook op deze manier uit aan je kind wanneer het in eerste instantie misschien niet begrijpt waarom dat nú al moet.
2. Vakantie leuk afsluiten
Bedenk gezamenlijk hoe je de vakantie leuk kan afsluiten. Dit markeert het einde van de vakantie en geeft positieve energie om mee te nemen naar de schoolweken.
3. In de laatste vakantieweek samen nieuwe schoolspullen halen
Dit is gezellig, brengt het kind letterlijk weer wat in aanraking met school en nieuwe spullen motiveren ook om er mee aan de slag te gaan. Dit hoeft niet persé een compleet nieuwe uitrusting te zijn, maar kan ook volstaan met een nieuwe rugzak of een setje nieuwe potloden o.i.d. Zelfredzaamheid is hierbij erg belangrijk voor kinderen.
Houd er tijdens het kopen rekening mee dat wanneer jongere kinderen een drinkbeker, broodtrommeltje of rugtas gaan kopen het kind deze zélf open kan maken! Ik maak bijvoorbeeld vaak mee dat jonge kinderen een drinkbeker mee naar school hebben waarvan zij de dop niet zelf kunnen opendraaien…
4. Voor het eerst naar school
Probeer jonge kinderen die voor het eerst naar school toe gaan uit te leggen hoe het op school zal gaan. Denk hierbij aan hele praktische zaken; bij welke juf of meester komt het kind in de klas? Wie brengt het kind de eerste dag naar school en wie komt het kind ophalen? Zijn er bekende vriendjes bij wie het kind in de klas komt? Breng het luchtig en positief, wat lijkt het kind bijvoorbeeld zelf het leukste om te doen? Waar kijkt het naar uit?
Heb je de gratis Mijn Schoolbox vol leuke cadeautjes trouwens al?
5. Luchtig houden
Wellicht begrijpt het kind niet alles en zal het ook niet alles onthouden of in een juist kader kunnen plaatsen, maar er luchtig over praten bereidt het kind wel voor op deze grote en onoverzichtelijke stap.
6. Tijd voor nieuwe afspraken?
Een nieuw schooljaar is tevens een mooi moment om samen eens te kijken welke afspraken er zijn en of deze nog passend zijn voor de leeftijd van het kind. Eventueel kunnen jullie nieuwe afspraken maken per ingang van het nieuwe schooljaar. Geen doekje meer, ’s ochtends zelf aankleden, iets later naar bed, enz.
7. Kleren en schoolspullen klaarleggen
Op de laatste avond kun je vast de kleren en schoolspullen klaarleggen en laat jouw kind hierbij helpen. Dit scheelt een hoop gestress op de eerste ochtend voor school en jouw kind weet de volgende ochtend zelf wat het moet doen en pakken. Misschien kan je kind dit jaar al wel zelf zijn schoolkleren uitkiezen?
8. Heb je al een weekplanner?
Bij sommige ouders zal het beginnen te jeuken bij het horen van het woord weekplanner, maar er is een reden dat we er tegenwoordig steeds meer over horen en lezen. De schoolweken worden immers steeds complexer met naast het naar school toe gaan ook de overblijf of buitenschoolse opvang, sportclubs, bezoek aan specialist of wisseling tussen gescheiden ouders. Een eenvoudige planner maakt een week visueel; het kind kan zien wat hem of haar wanneer te wachten staat, bijvoorbeeld deze:
Zoveel leuke weekplanners!
Waarom een weekplanner?
Jonge kinderen kunnen nog moeilijk abstract denken, waardoor zij termen als “overmorgen” of “aan het eind van de week” vaak niet kunnen plaatsen. Dit zorgt nog wel eens voor onrust in het kinderbrein.
Overzicht en veiligheid voor je kind
Door de week letterlijk op te delen in zichtbare en bijna tastbare stukjes is het kind zelf in staat om overzicht te houden op zijn of haar week.
Dit overzicht biedt veiligheid, uw kind heeft het gevoel grip te hebben op het verloop van de dagen en heeft zicht op de positie van de dagen in een week.
Herinnering aan sporttassen en huiswerk
Bij oudere kinderen kun je ook op de planner noteren op welke dagen bijvoorbeeld een sporttas mee naar school moet of wanneer mogelijk extra huiswerkopdrachten af moeten zijn. Neem er de eerste keer wel even de tijd voor om samen invulling te geven aan de kalender en leg het kind uit hoe de weekplanner werkt en op welke manier jullie hem gaan gebruiken. Vul hem wekelijks op zondagavond samen in om vooruit te blikken op de week. Wellicht stiekem zelfs voor ons zelf wel even een handig moment om te anticiperen op de komende week…
Niet in de stress schieten
Ik vind het belangrijk om te benoemen dat al deze voorbeelden ‘slechts’ bedoeld zijn ter bewustwording en ter ondersteuning, een duwtje in de goede richting. Laat het dat ook blijven en als je ermee aan de slag gaat, doe dit dan met een knipoog. Het zou zijn doel voorbij schieten wanneer je als ouder gelijk in de stress schiet om er mee aan de slag te slaan. Uiteindelijk heeft onze eigen gemoedstoestand namelijk nog de grootste invloed op het welbevinden van onze kinderen.
9. Geniet na van de vakantie!
Daarom sluit ik ook af met mijn laatste tip; vergeet vooral niet om samen na te genieten van de vakantie! Kijk foto’s en filmpjes nog eens terug, haal nog eens leuke vakantieherinneringen en -gevoelens op tijdens het avondeten en houd nog nét even wat meer tijd voor elkaar vrij de eerste weken. Gun jezelf en elkaar de tijd om dingen te regelen of regels in te voeren en benader deze periode dingen net wat vaker met een knipoog, want we moeten ook realistisch zijn dat helaas alles nu eenmaal niet altijd direct perfect verloopt.
Door bewust te zijn van de veranderingen voor uw kind en door zelf de vakantieflow nog een beetje vast te houden hebben jullie allebei de beste uitgangspositie om samen soepel en ontspannen het nieuwe schooljaar in te rollen.
Veel succes in de eerste schoolweken!