Zo af en toe kom ik hier op Go-Kids even bij oorspronkelijke beroep... ooit was ik financieel adviseur. Nu schrijf ik nog steeds voor verschillende websites over geldzaken, maar het overgrote deel van mijn tijd gaat naar Go-Kids. Want tja, kinderen – en jou als ouder helpen aan tips voor leuke uitjes, kindvriendelijke restaurants en overnachtingen, kinderfeestjes, clubs, jeugdvoorstellingen en nog veel meer... daar ligt mijn hart.
Financiële educatie: kinderen goed leren omgaan met geld
Maar in dat hart wordt nog steeds een stukje bezet door het onderwerp ‘financiële educatie’. Kinderen goed leren omgaan met geld – dat vind ik óók een belangrijke taak van jou als ouder. Want zoals voor veel zaken geldt voor financiën absoluut: jong geleerd is oud gedaan. Hoe beter de kids meekrijgen wat verstandig is met geld, hoe kleiner de kans dat ze wat dat betreft de mist in gaan als volwassene.
Kinderen leren sparen
Een belangrijke basis in dat kader vind ik dat kinderen leren sparen. Dat ze zich er bewust van worden dat je niet elke wens direct kunt vervullen, dat je er naartoe kunt werken door structureel geld apart te leggen. Dat begint al als ze klein zijn: door een deel van hun zakgeld te bestempelen als spaargeld. Laat ze daarmee sparen voor een zelf bedacht doel. Ook al duurt het maar een paar weken voordat ze daarvoor genoeg hebben, het is een goed begin.
Mag ik geld van je lenen?
Maar wat nou als je kind ergens voor aan het sparen is en het per se direct wil kopen. Een slimmerikje dat weleens van lenen heeft gehoord vraagt dan aan jou: mag ik het geld van je lenen? Dan betaal ik je terug met mijn zakgeld. Of ze vragen om een voorschot – wat natuurlijk ook een soort van lenen is. Want ook al kennen ze het woord ‘persoonlijke lening’ vast nog niet, dit zijn wel de eerste stappen richting gewend raken aan lenen.
Waarom sparen als ik ook kan lenen?
Misschien vraagt jouw kind dan: waarom zou ik sparen als ik het geld ook kan lenen? Ik wil liever nú kopen wat ik wil en dat dan afbetalen, dan dat ik er een tijd op moet wachten omdat eerst ik moet sparen.
Geld lenen kost geld: rente
Dan kun jij wel aankomen met dat het goed is voor hun financiële opvoeding, maar daar hebben ze natuurlijk geen boodschap aan. Wat je wél kunt uitleggen is dat geld lenen gewoon geld kost. Je moet rente betalen. Daardoor wordt wat je koopt eigenlijk duurder, en dat is zonde van je geld.
Spaarrente maar even weglaten?
Normaal gesproken zou ik zeggen dat het voordeel van sparen is dat je rente krijgt... maar die spaarrente is op dit moment zo verschrikkelijk laag dat de kids daar niet van onder de indruk zullen zijn – als ze de moeite zouden nemen om uit te rekenen wat sparen ze aan rente oplevert. Je kunt natuurlijk wel iets roepen over ‘normaal gesproken...’.
Snel hebben belangrijker dan de prijs
Nu moet ik zeggen dat het argument dat iets duurder is voor mijn kinderen maar weinig doet. Ze vinden het snel vervullen van hun wensen veel belangrijker dan de prijs. Jouw kids ook? Dan moet je nog een stapje verder gaan.
Sparen houdt je uit de problemen
Afhankelijk van de leeftijd en het karakter van je kind kun je er ook nog bij vertellen dat lenen je in de problemen kan brengen. Geld lenen betekent dat je het moet terugbetalen, wat er ook gebeurt.
Je kunt wel verwachten dat je steeds geld binnenkrijgt om de lening mee af te betalen, maar wat als die inkomsten wegvallen? Niet het makkelijkst te begrijpen als de inkomsten zakgeld zijn (want ze mogen er natuurlijk op vertrouwen dat ze dat altijd zullen krijgen), wel als ze een baantje hebben.
Valt inkomen weg, dan kan het afbetalen van een lening een probleem opleveren. Andersom geeft spaargeld je dan juist een veilig gevoel: je hebt een buffer om juist uit de problemen te blijven.
Afbetalen = minder geld om te sparen
Tot slot betekent het afbetalen van een lening dat je geen of minder geld overhoudt om te sparen voor een nieuw doel. Ongetwijfeld hebben ze al snel weer een nieuwe wens om te vervullen... als je hebt geleend voor de vorige aankoop duurt het des te langer voordat je genoeg geld hebt voor iets nieuws.
Leren sparen: kleine stapjes en korte periodes
Het verschil tussen sparen en lenen is best lastig te bevatten voor kinderen. De meeste volwassenen vinden het al moeilijk om qua financiën naar de langere termijn te kijken – laat staan kinderen. Daarom is het slim om met kleine stapjes en korte periodes te beginnen om ze geld-wijs te maken. Zo help je jouw kind aan een goede geld-start!
Anneke Ranzato
Go-Kids