Als je naar de Noordzee kijkt met zijn grijze golven kun je je niet voorstellen dat daar ooit mensen en dieren leefden in een vruchtbaar landschap. Een miljoen jaar geleden bestond er echter nog geen Noordzee en kon je van Nederland naar Engeland lopen. De Noordzee was toen Doggerland. Neanderthalers leefden er tussen de mammoeten op de ijstijdvlaktes en toen het klimaat langzaam warmer werd trok het land edelherten, oerossen en de moderne mens aan.

In de tentoonstelling Schatten van Doggerland maak je een ongekende tijdreis van een miljoen jaar. Het is een reis voor jong en oud naar een verdwenen prehistorische wereld op de bodem van de Noordzee. Je komt meer te weten over de bewoners en de dieren van dit bijzondere land en hoe ze zich staande hielden in een omgeving en een klimaat dat, net als nu, steeds veranderde.

 
 

Droge Noordzeebodem
Het verhaal begint bij de ijstijden, toen de bodem van de Noordzee meestal droog stond. Van de allereerste mensachtige bewoners is weinig bekend, want ze lieten alleen voetsporen en stenen werktuigen achter. In een uitgestrekte vlakte leefden mammoeten, wolharige neushoorns en holenberen en ook de Neanderthalers konden zich hier goed redden. In warmere perioden groeiden er bomen en struiken. Er ontstonden rivieren die soms zelfs bevolkt werden door nijlpaarden en in de bossen leefden edelherten en wilde zwijnen. Dit zorgde voor een goed leefgebied voor de moderne mens. De Doggerlandbewoners kregen zo’n achtduizend jaar geleden echter te maken met grote klimaatveranderingen. Het zeewater steeg en na een enorme tsunami verdween Doggerland uiteindelijk onder de golven.

Doggerlandvondsten
Doggerland bestaat niet meer, maar sporen ervan zijn nog altijd te vinden op de stranden van de Noordzee. Het gebeurt regelmatig dat wandelaars, liefhebbers en onderzoekers daar iets bijzonders vinden: wonderbaarlijke schatten zoals een kies van een mammoet of een vuistbijl uit de prehistorie. Ook bij opgespoten zandvlaktes en in vissersnetten worden primitieve gereedschappen en vreemde botten boven water gehaald. Een aantal van deze vondsten zijn samen te zien in deze tentoonstelling.

De eerste Neanderthaler
De spectaculairste Noordzeevondst is ongetwijfeld het schedelfragment van een Neanderthaler, die 50.000 jaar geleden in Doggerland leefde, de eerste (en tot dusver enige) van Nederland! Het is een voorhoofdsbeen met een voor Neanderthalers karakteristieke dikke wenkbrauwboog. Hij kreeg de naam ‘Krijn’. In de expositie is een reconstructie van hoe Krijn eruit zou hebben gezien. Doggerland bracht verder een schat aan prehistorische werktuigen van vuursteen, gewei en bot samen, waaronder pijlpunten, spitsen, schaven en imposante vuistbijlen – de Zwitserse zakmessen van Neanderthalers. Bij elkaar opgeteld is de verdwenen wereld van Doggerland de grootste archeologische vindplaats van Europa.

Dieren van Doggerland
In de tentoonstelling is ook veel aandacht voor de dieren uit Doggerland. Veel ijstijddieren zijn uitgestorven en van hen zijn alleen botten en kiezen overgebleven. Daarvan zijn er verschillende bijeengebracht in de expositie zoals van een oeros, steppenwisent, holenbeer, grottenhyena, reuzenhert, wolharige neushoorn en wolharige mammoet. Reconstructies van onder andere een sabeltandkat en een babymammoet geven een goed beeld van hoe deze dieren eruit hebben gezien. De dieren uit de warmere periodes verschillen niet veel van de dieren die we ook nu nog kennen zoals elanden, wilde zwijnen en edelherten. Samen geven ze een goed beeld van een land dat voor altijd verdwenen is in de diepte van de Noordzee.

Schatten van Doggerland  is een familietentoonstelling over een miljoen jaar geschiedenis. De expositie is te zien van 19 februari t/m 4 september 2022.

Tijdens de voorjaarsvakantie, 19 februari t/m 6 maart, is het museum alle dagen geopend van 10.00 tot 17.00 uur, dus ook op de maandagen. Van 22 tot en met 25 februari geldt de actie Help pake en beppe de vakantie door: krijgen kinderen gratis entree op vertoon van pake, beppe of andere volwassene.