Wie een blik werpt in de reclamefolder, komt de ene naar de andere vitamine gummie voor kinderen tegen. Het lijkt op het eerste gezicht heel logisch: kinderen hebben vitamines nodig. Maar hebben die speciale en soms dure kindervitamines ook zin?
Laten we beginnen met goed nieuws: als je kind een gezond voedingspatroon heeft, krijgt hij doorgaans voldoende vitamines en mineralen binnen. Dit artikel gaat in op welke vitamines belangrijk zijn en of het nodig is om extra vitamines te geven voor een betere weerstand.
Wat zijn vitamines?
Het woord 'vitamines' komt van 'vitaal', wat 'noodzakelijk voor het leven' betekent. Vitamines zijn essentiële micronutriënten die cruciaal zijn voor de groei, ontwikkeling, het onderhoud, de bescherming en de werking van het lichaam. Ze spelen een rol bij de spijsvertering, celfuncties, bescherming tegen ziektes en bij het opbouwen van weerstand tegen verkoudheid en griep.
Er zijn dertien verschillende vitamines, zoals vitamine C en D. Sommige vitamines kan het lichaam zelf in kleine hoeveelheden aanmaken, zoals vitamine K in de darmen. Andere vitamines moeten uit voedingsmiddelen komen. Het Voedingscentrum geeft duidelijke en goed onderbouwde adviezen over extra vitamines voor kinderen in elke leeftijdsfase.
In Nederland komen vitamine tekorten echt zelden voor, alleen soms bij mensen met een extreem eenzijdig of zeer beperkt dieet.
De belangrijkste vitamines voor kinderen
Als je kind gezond en gevarieerd eet, krijgt hij dagelijks via de voeding alle benodigde vitamines binnen voor een goede ontwikkeling en weerstand. Als je kindje “normaal” eet is zo’n kindervitamine dus eigenlijk niet nodig.
Dit zijn enkele van de belangrijkste vitamines voor kinderen:
Vitamine A
Vitamine A is essentieel voor de groei, een gezonde huid, haar, nagels, ogen en het immuunsysteem. Het zit vooral in dierlijke producten zoals vlees en lever. Een teveel aan vitamine A kan echter schadelijk zijn, dus het is belangrijk om de inname in balans te houden.
Vitamine B6
Vitamine B6 is nodig voor de aanmaak van witte bloedcellen en het behoud van gezonde lymfeklieren. Het komt voor in vlees, eieren, vis, noten, brood, graanproducten, peulvruchten, groenten, melkproducten en kaas.
Vitamine C
Vitamine C beschermt lichaamscellen, is nodig voor de vorming van bindweefsel, bevordert de opname van ijzer en versterkt de weerstand. Veelvoorkomende bronnen zijn aardappelen, groenten en fruit.
Vitamine D
Vitamine D is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van botten en tanden en speelt een rol bij de werking van spieren en het immuunsysteem. Het zit in vette vis, halvarine en margarine.
Vitamine E
Vitamine E beschermt de wanden van cellen, bloedvaten, organen, ogen en weefsel tegen schade. Het komt voor in zonnebloemolie, halvarine, margarine, brood, graanproducten, noten, zaden en fruit.
Vitamines per leeftijdsfase
De vitamine behoefte bij kinderen verschilt per levensfase. We zetten de grootste verschillen hieronder voor je op een rij.
Baby's (0 – 12 maanden)
In de eerste maanden krijgen baby's voldoende voedingsstoffen binnen via borstvoeding of flesvoeding, behalve vitamine D en K.
Vitamine D is belangrijk voor de botontwikkeling en wordt aanbevolen vanaf een week na de geboorte, met een dagelijkse dosis van tien microgram.
Vitamine K is essentieel voor de bloedstolling en botaanmaak. Baby's krijgen na de geboorte extra vitamine K en moeten tot drie maanden oud 150 microgram per dag krijgen als ze borstvoeding krijgen of minder dan 500 ml flesvoeding.
Peuters (1 – 3 jaar)
Vanaf één jaar kunnen kinderen met de pot mee-eten. Het blijft belangrijk om extra vitamine D te geven, omdat ze nog niet genoeg vitamine D uit zonlicht en voeding kunnen halen. Dagelijks tien microgram vitamine D wordt aanbevolen.
Kinderen (4 – 13 jaar)
Gezond en gevarieerd eten zorgt ervoor dat kinderen in deze leeftijdsgroep alle benodigde vitamines en mineralen binnenkrijgen. Voor kinderen die weinig buiten komen of een donkere huid hebben, wordt nog steeds extra vitamine D aanbevolen.
Hoe geef je de vitamines?
Vitamine D- en K-druppels zijn verkrijgbaar bij apotheken en drogisterijen, zowel op water- als oliebasis. Ze kunnen met een lepeltje of pipet worden gegeven, of door voedsel of drinken worden gemengd.
Het is belangrijk om ze dagelijks op een vast tijdstip te geven om vergeten te voorkomen. Bij een keer vergeten, kan de dosis later op de dag alsnog worden gegeven.
Te veel vitamines
Het geven van vitaminepillen kan leiden tot een teveel aan vitamines, wat schadelijk kan zijn, vooral bij vitamine A en foliumzuur. Het is belangrijk om de dosering op de verpakking te volgen en te realiseren dat vitaminepillen een gezond eetpatroon niet kunnen vervangen.
Vegetarisch en veganistisch voedingspatroon
Kinderen die vegetarisch eten, moeten voldoende volkoren graanproducten, peulvruchten, noten en eieren binnenkrijgen voor hun ijzerbehoefte. Vitamine C kan de opname van ijzer uit voeding verbeteren, dus fruit en groente bij de maaltijden zijn belangrijk.
Voor kinderen die veganistisch eten, is het cruciaal om op de juiste inname van eiwit, ijzer, vitamine B1, B2, B12 en calcium te letten. Supplementen kunnen noodzakelijk zijn, en het is verstandig om samen met een diëtist een passend voedingsplan te maken.
Andere vitamines en voedingssupplementen
Volgens het Voedingscentrum is het niet nodig om extra vitamines of voedingssupplementen te geven als je kind gezond en gevarieerd eet. Bij zorgen over de groei of gezondheid van je kind, is het altijd verstandig om een arts of een verpleegkundige bij het consultatiebureau te raadplegen.
Kortom
Een gevarieerd en gezond dieet voorziet kinderen doorgaans van alle nodige vitamines en mineralen. Extra vitamines zijn meestal niet nodig, behalve in specifieke gevallen zoals bij een eenzijdig dieet, medische aandoeningen, of vegetarische en veganistische voedingspatronen.
Voor het behoud van een goede gezondheid is en blijft het belangrijk om te focussen op natuurlijke voedingsbronnen en gezonde eetgewoonten.